Son dönemde yaşanan kuraklık sebebiyle meralarda verim ciddi şekilde düştü. Yaşanan bu durum karşısında hayvan üreticileri kaba yeme yönelmek zorunda kaldı. Çiftçinin üretim maliyetinde yüzde 65’lik yer tutan yem fiyatları, son bir yılda yüzde 70 oranında arttı. Artan üretim maliyetleri gıda fiyatlarına da doğrudan yansıdı. Yem fiyatlarındaki artışın nedenini konunun muhatabı olan üretici ve yemciler açıkladı. Hayvan üreticileri fiyatların stokçuluk nedeniyle arttığını savunurken, yemciler ise üretimde kullanılan ham maddenin yurt dışından ithal edildiğini ve bu nedenle fiyatların döviz kaynaklı yükseldiğini ifade etti.
“BAHANE ÜRETİYORLAR”
Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Nihat Çelik, kültür hayvanları için kullanılan yemin yerli üretim olduğunu ve dövize direkt olarak bağlı olmadığını belirterek, “Bunu net söylemek gerekiyor ki, yem fiyatlarındaki artış net olarak stokçulardan kaynaklanıyor. Geçen yıl kasım ayında kuzu büyütme yemi 117 lira iken, bu yıl 170 lira civarında satılıyor. Toplu yemin çuvalı 110 lira iken bu yıl 165 liraya yükseldi. Aynı şekilde torba yem 80 liradan 143 liraya çıktı. Yüzde 60-70 oranında zam yapıldı. Türkiye’de yem piyasası belli lobilerin elinde, nasıl ki zincir marketler birlikte hareket ediyor aynı şekilde yemciler de öyle. Dövizi bahane ederek fiyatları artırıyorlar. Bizim aldığımız kaba yem, yulaf, fide arpa. Bunların tamamı Türkiye’de üretiliyor. İthal olsa anlayacağız ama döviz ile bunun ne alakası var” diye konuştu.
Bir yılda yüzde 70 zamlanan hayvan yemi vatandaşı zor durumda bırakıyor
“TMO İŞE DÂHİL OLDU”
Türkiye Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) piyasayı rahatlatacak adımlar attığını da söyleyen Nihat Çelik, “Yem stokçuları sisli havayı sever. Ne zaman ki döviz yükselse veya piyasada kıtlık kuraklık olsa, depolarını dolduruyorlar. Şimdi yakın zamanda bunların uykularını kaçıracak bir haber geldi. Biz de bölgemizde duyumlar alıyoruz. TMO piyasaya yem verecekmiş. Hepsi tutuştu. Hatta bazıları ellerindeki stokları eritme çabasına girdi. TMO burada çok önemli bir işlev görüyor. Bakın arpanın tonu 1.950 liradan TMO tarafından satılıyor. TMO olmasa bugün 4 bin liradan aşağı bulamazdınız. Hükûmetimiz bu stokçulara acilen müdahale etmeli. Yoksa elimizde hayvan kalmayacak” açıklamasında bulundu.
“FİYATI BİZ BELİRLEMİYORUZ”
Yem üreticileri ise dövizde yaşanan artış ve global pazarlardaki ürün yokluğu sebebiyle fiyatların arttığını belirtiyor. Türkiye’de yılda 23 milyon ton yem tüketildiğini belirten üreticiler, “Bu rakamın 12 milyon tonu ithalata bağlı. Dolayısıyla dövizde yaşanan artış fiyatları direkt olarak etkiliyor. Ayrıca dünyada ciddi bir enflasyon var. Global pazarda mısır, buğday kepeği ve ayçiçeği küspesi fiyatları uçmuş durumda. Zaten kuraklık nedeniyle mal da yok. Sektörde 750 üretici var. Yüzde 40 kapasite ile çalışılıyor. Bizim tekel olma gibi bir durumumuz olamaz. Stokçuluk konusuna gelinirse, bugün enflasyondan korunmak adına herkes ürünün stokluyor. Her ay zam gelen bir ürünü depolamak arık normal hâle geldi. Yemci daha fazla kâr elde etmek, kendi işletmesini döndürmek veya enflasyondan korunmak adına yatırım yapıyor” dedi.
