Ziraat Mühendisleri Odası Mardin Şubesi, enerji sorununa kalıcı çözümün getirilmesi gerektiğine işaret etti.
Konuya ilişkin bir açıklama yapan Ziraat Mühendisleri Odası Mardin Şube Başkanı Vedat Durak, enerji sorununa ortak akıl ile kalıcı çözümün getirilmesi gerektiğini söyledi. Bölgede tekerrür eden tarımsal alandaki elektrik enerjisi sorununun, çözüm odaklı adım atılmağı takdirde, sorunun tarımsal üretimi bitirme noktasına getireceğini ifade etti.
Durak, şunları söyledi:
‘’Derik, Kızıltepe ve Artuklu ilçelerinde yüzlerce köyün elektriği, bazı abonelerin ‘‘borçlarını ödemedikleri” gerekçesiyle 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Gününden beri, DEDAŞ tarafından kesilmeye başlandı. Elektrik kesintilerine her geçen gün yeni köyler eklenmekte buda tepkileri çığ gibi artırmaktadır. Mardin 4 milyon dekar tarımsal üretim alanı ile Türkiye’deki tarımsal hâsılanın önemli merkezlerindendir. Bu alanın 2 milyon 507 bin dekarı tarla tarımının yapıldığı alandır. Tarla tarımı yapılan arazilerimizde 2019 yılı itibari ile 1 milyon 350 bin dekarlık bölümünde elektrik enerjisine bağımlı sulu tarım yapılmaktadır. Mardin ilinin, Artuklu, Derik, Mazıdağı, Kızıltepe ve Nusaybin ilçelerinde, yaz sezonu için sulanan alanlarda kullanılacak tohum, zirai ilaç ve gübrenin çiftçilerimize girdi maliyeti 650 Milyon TL’dir. Bu devasa maliyetin, elektrik kesintileri nedeniyle heba olması riski ile karşı karşıyayız. Sadece sektörde çalışan meslektaşlarımız tarafından, mısır sezonunda kullanılmak üzer 480 Milyon TL üzerinde Tohum İlaç ve gübre tedarik edilmiş olup çoğunun ödemesi yapılmış yada evrakları teslim edilmiştir. Eğer ürün ekilişi olmaması durumunda sektörde çalışan esnaflarımızın yüzde 80’ı iflas etme noktasına gelecektir.’’
Mardin’de tarımsal üretimin ve tarıma dayalı sanayi ile ticaretin son 20 yıldır büyük bir ivme kazanmasının yegâna koşulunun sulu tarım olduğunu kaydeden Durak, “20 yıl öncesinin tarımsal hâsılasının bugün 5 katını, sulama sayesinde üreten Mardin’in enerji sorununun bir an önce kalıcı bir çözüme kavuşması elzemdir.” dedi.
“GAP projesinin uzun yıllar bitirilemeyeceği görülmektedir”
GAP projesinin 60 yıldır bitirilememesi sorunu daha da derinleştirdiğine dikkat çeken Durak, ‘’Tarımsal enerji sorunu çok yönlü bir sorun olup çözümünde Hükümetin inisiyatif alması gerekmektedir. Dağıtıcı firma hem çiftçiden, hem de Enerji bakanlığından alacağını tahsil edemediği gerekçesi ile elektriği kesme yoluna gitmiştir. Üreticilerimiz ise yüksek fatura ve – yasal olmayan –kaçak cezalarından dolayı ödeme yapamamaktadır. 2017 yılında çiftçinin kullandığı enerjinin birim fiyatı yaklaşık 24 kuruş/kW iken elektriğin bugünkü fiyatı yaklaşık 85 kuruş/kW dolayındadır. Bunun yanında Mardin ilimizdeki tarımsal sulamanın tamamı yer altı sulama kuyuları ile yapılmaktadır. DEDAŞ bölgesindeki diğer beş ilimizde sulu tarımın çoğunluğu ya yerüstü suları ile yapılmakta ya da bazı illerimizde dar kapsamlı sulu tarım yapılmaktadır. Bu nedenle Mardin’deki enerji sorunu dikkat çekici bir hale gelmektedir. GAP projesinin 60 yıldır bitirilememesi sorunu daha da derinleştirmektedir. GAP’ın bitirilmesi için (2017 yılı birimleri)ihtiyaç duyulan toplam finansman miktarı 574 milyon iken, 2020 yılı için GAP’a hükümetçe tahsis edilen miktar 20 Milyon TL’dir. Bu projeksiyon ile GAP projesinin uzun yıllar bitirilemeyeceği görülmektedir. Mardin sınırları içerisine ulaşan ve su verilen ana sulama kanalının bitirilmiş olmasına rağmen, suyun Mardin ovası ile buluşamaması akla ve mantığa aykırı bir durum teşkil etmektedir. Beklentimiz, Hükümetin ihtiyaç duyulan tüm finansmanı sağlayarak GAP’ı bir an önce bitirmesidir. En azından ana kanaldan cazibe ile sulanacak 163330. dekarlık alanın ve yer altı taşıma sisteminin bitirildiği arazilerin sulamaya açılması sorunu kısmen de olsa hafifletecektir.’’ şeklinde konuştu.
“Kesintiler devam ederse kayıp 2 milyarı bulacak”
Kesintilerin devam etmesi halinde mısır, pamuk, hayvancılık ile sebze ve meyve üretiminin sekteye uğrayacağını belirten Durak, açıklamasının devamında şu ifadeleri kullandı:
‘’İçinde bulunduğumuz PANDEMİ sürecinde Mardin ovasında enerjinin tamamen kesilmesi, vatandaşın içme suyuna ulaşamaması, borcu olan ile olmayanın aynı şekilde cezalandırması hukuka ve vicdana sığmamaktadır. DEDAŞ’ın borcu olmayan abonelere jeneratörler vasıtası ile enerji temin etme teklifi randıman vermemiş, yetersiz kalmıştır. 14 Mayıstan beri devam eden kesintiler nedeni ile Hububatta ciddi verim kayıpları yaşanmışken, 2.ürün sezonunda bu durumun devam etmesi halinde mısır, pamuk, hayvancılık ile sebze ve meyve üretimi sekteye uğrayacağından bunun Mardin ve Ülke ekonomisine vereceği maddi kayıp yaklaşık 2 Milyar TL’yi bulacaktır. Sonuç olarak DEDAŞ firmasının uyguladığı kanunsuz, bölgesel kesintilerin çok büyük ekonomik ve sosyal zararlara neden olacağını belirtmek istiyoruz. Tarımsal alanda kullanılan elektrik enerjisini çiftçiye ödeme gücüne uygun bir fiyat ile sağlanması zorunluluktur. Ya da suya ihtiyaç duyan çiftçinin ödemesi, dekar başına kullanacağı su-elektrik şeklinde yeniden yapılandırılması gerekmektedir. Bu kanunsuz bölgesel kesintilerin bir an önce sonlandırılmasını meslektaşlarımız ve çiftçilerimiz adına ilgililerden talep ediyoruz. Tarım sektörü ve kırsalda yaşayan vatandaşlarımız üretimin temel taşlarıdır. Kendilerine yapılan bu zulmü hak etmemektedirler. Enerji sorununun çözümünde Çiftçilerimizin esas muhatabı Bakanlıklarımızdır. Kendilerini göreve davet ediyoruz.
